ChatGPT'nin Etkin Kullanımı: Amaçlar, Fırsatlar ve Riskler

Nitekim ChatGPT, profesyonel alanlarda geniş bir uygulama alanına sahiptir. İş dünyasından eğitime, sağlıktan medyaya ve akademiye kadar çeşitli sektörlerde etkin bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir. ChatGPT’nin gelişimi, yapay zeka ve doğal dil işleme alanındaki ilerlemelerle ilişkilidir. Gün geçtikçe gelişen ve herkes tarafından kullanılan bu yapay zeka teknolojisinin başlangıç noktası, OpenAI tarafından geliştirilen GPT (Generative Pre-trained Transformer) serisinin bir parçasıdır. 2018 yılında GPT-1 modeli doğal dil işleme alanında ilk model olarak tanıtılmıştır. Bir sonraki yıl GPT-2 piyasaya sürülmüştür ve daha büyük veri kümeleri eğitilmeye başlatılmıştır. Fakat geliştirilen bu sistemin metin üretiminde daha yüksek verim sağlaması nedeniyle kötü amaçlarla kullanılacağı düşülmüş ve modelin tam sürümü başlangıçta sınırlı şekilde paylaşılmıştır.

2020 yılında ise GPT-3 tanıtılmış ve bu model sohbet etkileşimleri ile optimize edilerek kullanıcılara daha insansı yanıtlar verme kapasitesine sahip hale getirilmiştir ve son sürümünden daha güçlü bir dil modeli oluşturulmuştur. 2023 yılında GPT-4 çok modlu yeteneklere sahip bir model olarak piyasaya sürülmüştür. Geliştirilen bu yeni model metinlerin yanı sıra görsel verileri de anlayıp yorumlayabilen bir yapı haline getirilmiştir. Gelinen son aşamada daha güvenli ve daha karmaşık senaryolarla kullanılabilir modeller geliştirilmeye devam etmektedir. ChatGPT’nin neden kullanıldığı araştırıldığında; bilgiye hızlı erişim, yaratıcı içerik üretimi, dil desteği, problem çözme ve kodlama, kişisel rehberlik, profesyonel rehberlik, eğitim, finans ve iş dünyasında karmaşık konuların hızlı bir şekilde anlaşılmasının sağlanmasında yardımcı olma vb. nedenler karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca akademik içerikleri özetleme, terminolojiyi açıklama, kullanıcıların içerik oluşturma süreçlerinde farklı stil ve tonlarda yazılar üretme esnekliği, çeviri, dil öğrenme desteği, yazım ve cümle yapılandırma gibi birçok alanda etkin kullanılmaktadır. Geniş bilgi havuzuna erişim sağlanmasının yanı sıra kullandığı büyük veri sistemi ile farklı alanlarda çeşitli bilgiler sunması da kullanıcıları için önemli fırsatlar ortaya çıkarmaktadır. Bunlara ek olarak özellikle erişilebilirlik, zamandan tasarruf, kişiselleştirilebilir deneyim, yenilikçi uygulamalar ve içerik çeşitliliği gibi fırsatlar da sunduğu görülmektedir. Farklı dillerde ve konularda geniş bilgi yelpazesine ve veri tabanına sahip olan ChatGPT, özellikle bilgiye ulaşım imkânı sınırlı olan kullanıcılar için yeni fırsat alanları sağlamıştır. Öyle ki kullanıcıların bireysel beklentilerine uygun çözümler üretmesinin yanı sıra ihtiyaçlarına göre belirli komutlar ile özelleştirilebilmektedir. Eğitim alanında da öğretmenlerin ve akademisyenlerin ders materyallerini ve kişisel öğrenim hedeflerini geliştirilebildiği görülmüştür. Ayrıca sağlık, iş dünyası ve teknoloji gibi pek çok alanda yenilikçi çözümlere yardımcı olduğu düşünülmektedir. Medya ve eğlence sektöründe çeşitli içerik ve görsel oluşturma süreçlerini kolaylaştırmakta, metin tabanlı senaryolar, haber metinleri gibi farklı formatta içerik üretilmesine de katkı sağlamaktadır. Tüm bu fırsatların yanı sıra birtakım risk ve zararlarının da olduğu bilinmektedir. Yanlış bilgi aktarımı, bağımlılık ve düşünce tembelliği, gizlilik endişeleri, etik sorunlar, meslekler üzerindeki olumsuz etkileri en çok karşılaşılan sorunlar arasında yer almaktadır. ChatGPT çoğu zaman eksik veya hatalı bilgi verebilmektedir. Özellikle akademik ve profesyonel kullanımlarda ciddi sorunlara yol açtığı görülmüştür. Sürekli yapay zeka kullanımına başvurmak bireylerin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinde zayıflamaya neden olabilmektedir. Nitekim bu durumun uzun vadede, bireylerin ve kullanıcıların karar alma ve problem çözme yeteneklerini olumsuz şekilde etkileyebileceği düşünülmektedir. Kullanıcıların kişisel bilgilerinin paylaşılması, güvenlik ve mahremiyet ihlalleri ChatGPT kullanımının bir diğer sorunu olarak görülmektedir. Özellikle hassas içeriklerle ve büyük verilerle çalışılan çeşitli alanlarda bu sorun daha belirgin bir şekilde görülmektedir. Çünkü üretilen içeriklerin etik standartlara uygunluğu, intihal ve kanuni etik ihlalleri gibi sorunlara da yol açabileceği görülmüştür. Akademik alanda kaynak göstermeden makale veya ödev yazımı yapılması bir intihal ve etik suç teşkil etmektedir. ChatGPT kullanımında yanlış veya hatalı bilgi sunması, kullanıcıları hukuki risklerle karşı karşıya bırakabilmektedir. Siber güvenlik tehdidi, intihal, ihbar, yanlış yönlendirme, etik ihlalleri, manipülasyon ve sahtecilik gibi birçok konuda yaşanan sıkıntılar insan denetiminin gerekliliğini bir kez daha kanıtlamıştır. ChatGPT kullanımında dikkatli olunması, insanın yaratıcılığı ve eleştirel düşüncelerinin yerine geçmemesi gerektiği de vurgulanmıştır. Çünkü günlük hayatta iş akışını hızlandırmak için taslak metinler hazırlama, mevcut çalışmaların revizyonu, içerik düzenleme ve zaman yönetimi açısından avantaj sağlanılan bu ortamda, ChatGPT’nin kullanımında insan denetimi ve eleştirel bir yaklaşım zorunlu hale gelmektedir. Unutulmaması gereken husus; yapay zeka araçlarının yalnızca yeni fikirler geliştirme ve alternatif bakış açıları sunma çerçevesinde değerlendirilmesiyle daha etkili olabileceğidir. Sonuç olarak ChatGPT, bilgiye erişim, yaratıcılık ve problem çözme gibi çeşitli alanlarla fırsatlar sunan bir yapay zeka aracı olsa da etik kurallar çerçevesinde kullanılması gerekmektedir. Çünkü yapay zeka araçları eleştirel düşünce ve insan denetimi ile desteklenmediğinde olumsuz sonuçlar doğurabileceği açıkça görülmektedir. Kullanıcıların ChatGPT’yi yalnızca aracı bir yardımcı olarak görmesi, kendi beceri ve düşünce alışkanlıklarını koruması, dengeli ve verimli bir kullanım sağlanmasında önem arz etmektedir. ChatGPT’nin kullanım olanaklarıyla insan yaratıcılığının desteklenmesi ve zenginleştirilmesi ile birlikte gelecekte daha sürdürülebilir bir teknolojik entegrasyonun sağlanmasına da katkı sunacağı düşünülmektedir. Nitekim eğitim, akademi ve profesyonel alanlarda yapay zeka araçlarının doğru ve etik bir şekilde kullanımı, bireylerin ve toplumların teknolojiden en verimli şekilde fayda sağlamasını da mümkün kılacağı ön görülmektedir.